Afscheidsspeech burgemeester Harm-Jan van Schaik
Ik wil graag alle voorgaande sprekers danken voor hun toespraken en de tijd die is gestoken in de voorbereiding. Op momenten was het wat overweldigend maar dat hoort er blijkbaar bij. Dank! Dank ook aan u allen dat u de moeite hebt genomen om te komen vandaag. Ik richt aan het einde van deze bijzondere raadsvergadering nog graag wat gedachten, woorden en herinneringen tot u.
Gelukkig is hij geen echte Amsterdammer….
Dat was de kop van het artikel in de Stentor over mijn komst naar Harderwijk. Er viel mij, Amsterdammer of niet, een hartelijk en warm ontvangst ten deel. Het was het begin van een onvergetelijk decennium in mijn leven.
Wat maakt een Harderwijker trots? Veel was gewoon in 2013, maar het gewone werd niet gezien als bijzonder. Samen met allerlei afgevaardigden van verenigingen, stichtingen en maatschappelijke organisaties ben ik op zoek gegaan naar het dna van Harderwijk. De sessies in de oude bibliotheek mondden uit in het verhaal van de stad. Van bos, water, binnenstad en dolfinarium. Willem Gunneman schreef er een lied over. En wat het dna van Harderwijk en Hierden is? Ik denk: Eigenwijs, nuchter, gastvrij, een goede handelsgeest. Voor dat laatste is respect en tolerantie nodig.
En dat zijn precies de waarden die ook bij het gedachtegoed van de Hanze horen. Ik heb me 10 jaar lang ingezet voor Harderwijk Hanzestad met als doel het gedachtegoed van de Hanze voelbaar en zichtbaar maken in de stad en daar buiten. Door lid te worden van de WestFaalse Hanzebond hebben we Harderwijk nog meer op de internationale Hanze kaart gezet
Het hoogtepunt van de 10 jaar lange Hanzereis was voor mij dat Harderwijk letterlijk en figuurlijk het hoofdpodium kreeg tijdens de internationale hanzedagen in Polen afgelopen juni. Aan de hand van 4 kunstobjecten, gebaseerd op de 4 waarden van Vrede, werd door de hanzejongeren op een creatieve en open wijze ruimte gemaakt voor het gesprek over Vrede. Een onderwerp dat even groot als klein is, en met een oorlog in Europa, nu helaas ook dichtbij heel actueel.
Het heeft velen geïnspireerd dit in hun eigen stad uit te dragen. Burgerschap over de grenzen heen. Over het gedachtegoed van de Hanze gesproken……
Wat onmiskenbaar ook behoort tot de tradities en historie van Harderwijk zijn de botters en de visserij. Afgelopen periode zijn een nieuwe botterloods en vischafslag gerealiseerd. Het is een prachtige plek waar, dankzij vele vrijwilligers, de verhalen van visserijverleden en de hanze elkaar ontmoeten. En waar gewerkt wordt aan het behoud van varend erfgoed. Als voorzitter van de Vereniging Zuiderzeegemeenten, weet ik dat het belangrijk is om verhalen levend te houden. Vanuit de Zuiderzeegemeenten hebben we gezamenlijk met stichtingen gestreden voor bescherming van de bruine vloot.
Van erfgoed maak ik de overstap naar mensen. Naar iedereen in het bijzonder. Vanuit het principe Harderwijk Zijn Wij Samen heb ik de afgelopen 10 jaar een oprechte poging gewaagd om burgerschap verder vorm te geven en uit te dragen. Burgerschap gaat over initiatief nemen, over het idee dat jouw straat en buurt ook van jou is. Het gaat over anderen én jezelf. Het gaat over inspireren en aanmoedigen en bijdragen. Het gaat over omzien naar elkaar. Burgerschap is niet iets van zaaltjes, het is van de straat, van de stad, van het dorp, van mensen, van iedereen. Harderwijk Zijn Wij Samen is inmiddels een bekend gezegde en veel breder dan alleen burgerschap. Meedoen, meedenken en meeleven wordt steeds meer géleefd en béleefd.
Kun je zijn wie je bent? Met die eenvoudige vraag heb ik geprobeerd het verschil te maken, door eenvoudigweg oog te hebben voor aanmoedigers, kwetsbaren, onzichtbaren en zichtbaren, inspirators en ideeën bedenkers een podium te geven. Niet alleen als decor maar vanuit de noodzaak voor ieders besef. Respect voor elkaar is mooi, maar accepteren dat de ander anders mag zijn is nog mooier. Juist dan kan je samenleven.
Ik hoop hiermee een steen verlegd te hebben in onze stad en in onze manier van denken en doen.
Onze gemeente heeft een rijke historie met mooie tradities. Maar kijkend naar de toekomst, is oprechte aandacht voor jeugd van levensbelang vandaag. Om dat vorm te geven en concreet te maken hebben we nu het 4e kindercollege. Het is heel leerzaam hoe deze kinderen ons onbevangen spiegelen en de kern weten te raken. Ook hier betreft het geen decor, geen loze belofte. Het betreft hier de jeugd en hun uitdaging van vandaag écht willen zien.
Behalve mijn rol als Burgervader, was ik ook bestuurlijk verantwoordelijk voor de veiligheid in onze gemeente.De brandweer is daar een belangrijk onderdeel van. Wat er al 125 jaar, vanuit de kazernes in Harderwijk en Hierden wordt gedaan voor onze veiligheid, mogen we nooit als vanzelfsprekend zien. Ik kijk terug op veel gepassioneerde ontmoetingen en herdenkingen. De herdenking voor de omgekomen brandweermannen blijft altijd indrukwekkend.
Dienstbaar en waakzaam zijn de waarden van de politie. En dat gaat verder naar ‘hoe kunnen we van betekenis zijn in de levens van mensen’. Samen met de politiemensen was ik verantwoordelijk voor een veilige stad. We hebben samen gewerkt aan een afname van autoinbraken en drugscriminaliteit. Naast criminaliteit bestrijden hebben we ook oog gehad voor de noden, de verhalen achter de voordeuren. Ik bewaar bijzondere herinneringen aan de tijd met Bob Joop ten tijde van de komst van het AZC. Maar ook met Ferda kijk ik terug op een unieke samenwerking. Op de juiste plek op het juiste moment. Gedreven door dezelfde manier van kijken naar de ander. Hopelijk heeft onze samenwerking ergens het verschil gemaakt.
Vele uren bracht ik de afgelopen jaren door bij of met de Veiligheidsregio. Ik heb het als bijzonder ervaren om als een van de 22 gemeenten van de veiligheidsregio te mogen bijdragen vanuit het Dagelijks Bestuur aan de veiligheid en ook financiële stabiliteit van Harderwijk tot Winterswijk. In coronatijd kregen de veiligheidsregio’s een heel andere rol. Zij waren prominenter aanwezig in de levens van iedereen. Dank voor de collegialiteit en zeer loyale ondersteuning 24 uur per dag van jou Ton en Diemer en van allen daar omheen!
Behalve met Corona, heb ik als burgemeester ook met andere ingewikkelde zaken te maken gekregen. De mogelijke terugkeer van Volkert van de Graaf was een van mijn eerste dossiers. Ook kreeg ik te maken met de zedenzaak in Drielanden, die leidde tot enorm veel maatschappelijke onrust en het uiteindelijke vertrek van een gezin. Dat voelt nog steeds dubbel. Ingrijpend en verdrietig was de dood van een kindje bij een peuterspeelzaal. Meer recent waren de boerenprotesten in juni vorig jaar bij het huis van de minister. Hierden kwam volop in het nieuws. Dat was voor de buurtbewoners best ingewikkeld. In diezelfde week was er een demonstratie aangekondigd van Nederland in Verzet. De boerenopstanden waren een bijzondere episode maar we stonden schouder aan schouder. Politie, OM gemeente, maar ook onze samenleving: Dank daarvoor!
Ingewikkelde momenten waren altijd ook de bezoeken aan nabestaanden van zelfdoding of dodelijke ongevallen of andere heftige gebeurtenissen. Dat went nooit. Ik heb van elke situatie geleerd dat je je medeleven niet hoeft te uiten met woorden maar dat het vaak al volstaat om er gewoonweg te zijn. Ook diverse herdenkingen maakten indruk.
In 2016, na oproep van de kerken om verantwoordelijkheid te nemen, én de oproep van mijn kinderen (“Hee Pap, er kan toch makkelijk een azc komen in Hardersplaza, waarom doen jullie niets?!) is er een azc in onze stad gerealiseerd. Voor 800 bewoners die geen nummer zijn, maar een mens. Die een naam hebben, een achtergrond, dromen, wensen en talenten. Dank voor de brede steun die ik ook vanuit de raad 7 jaar lang hiervoor heb ervaren. Ik vind het belangrijk om samen mensen een plek te bieden waar zij, ondanks alle pijn en verdriet, op adem kunnen komen zodat ze weer kunnen gaan bouwen aan een toekomst. De bestuurder van het COA, de locatiemanager en ik stonden samen voor deze opgave.
We hebben veel gedaan om bepaalde zaken landelijk aan te kaarten en zaken te verbeteren. Een goed voorbeeld daarvan is de zogenaamde ketenaanpak. Dank aan Thami en Yoeri voor de vruchtbare samenwerking. Maar bovenal ook dank aan de buurtbewoners voor het in mij gestelde vertrouwen.
In Harderwijk en Hierden weten we hoe we een feestje moeten vieren. Een stad rijk aan evenementen. Vanuit de samenwerking elkaar versterken is hierbij mijn vertrekpunt geweest. Al die evenementen bestaan en zijn succesvol bij de gratie van heel veel vrijwilligers en inwoners die zich met hart en ziel hiervoor inzetten. Dank daarvoor!
Ik kijk ook terug op veel mooie momenten zoals 100-jarigen, huwelijksjubilea, andere jubilea. Het was altijd bijzonder. Dank dat ik deel mocht zijn van zoveel bijzondere mijlpalen in een mensenleven.
Bij feest vieren en evenementen houden hoort natuurlijk de horeca. We hebben samen enorme stappen gezet de afgelopen 10 jaar. Ik ben trots op de Harderwijkse horeca die een mooi visitekaartje van de stad is. Wat hebben we veel ontwikkeld en gedaan. In coronatijd hebben we gelukkig heel prettig samen opgetrokken met wederzijds begrip en soms een gevoel van machteloosheid en ontreddering. Want voor de horeca-ondernemers was het een tijd van overleven. Ik voel dat burgemeester en horeca in deze stad een goed team geworden zijn.
Naast feestvieren hebben we ook veranderd en verbeterd. Ik noem er 3 van de vele voorbeelden: het strandeiland en de nieuwe haven en het Waterfront. Wat dat project zo mooi maakt is dat het onze stad niet alleen een nieuw gezicht heeft gegeven, maar bovenal echt gedragen wordt door inwoners en ondernemers. Het maakt ons trots.
Ook als bestuurder en voorzitter van het college en van de raad, kijk ik terug op ruim 10 prachtige jaren.
Ik heb vier colleges en raadsperioden gediend. Ik heb genoten van de raads- en B&W vergaderingen, het samenspel en het besef dat we met elkaar werken aan een mooier en beter Harderwijk. Een gemeente waar we oog hebben voor elkaar en de ander zien en die laten zijn zoals die is, ongeacht kleur, geloof, opleiding of geaardheid.
Dank aan de collegeleden voor de openheid en goede verstandhouding en de brede steun, ook op moeilijke momenten.
We gunnen elkaar ruimte en gaan altijd voor het beste resultaat in plaats van perse zelf willen scoren. Dank voor de fijne sfeer en jullie betrokkenheid. Ik had dit jaar niet willen missen.
Dank ook aan de organisaties van Harderwijk en Meerinzicht. Ik kan jullie onmogelijk allemaal noemen. Daarom heb ik met velen van jullie al persoonlijk gesproken. Dankzij de onvoorwaardelijke steun van velen heb ik met toewijding mijn werk kunnen doen en niet alleen plannen gemaakt, maar ook zeer veel weten te realiseren.
Cees, met jou mocht ik mijn hele periode intensief optrekken. We zijn samen gegroeid in onze rollen en wat heb ik je grote inzet en betrokkenheid bijzonder gewaardeerd. En Jan Peter, wat zal ik jou als mens ontzettend missen. Jou zou ik hier normaal uitgebreid bedanken. Die woorden bewaar ik voor volgende week bij jouw afscheid.
Ook dank aan jou Erik en de griffie voor het samenspel in en rond de raad en de commissies. Door goede voorbereidingen kon ik met een gerust gevoel de avonden leiden, wetende dat het proces na de besluitvorming ook in goede handen was.
Dichtbij mij stond ook het team van het secretariaat. Bedankt! Monique, jij maakte mijn laatste maanden een feestje. In het bijzonder wil ik graag Carola noemen, en Judith. Zij waren jarenlang mijn steun en toeverlaat.
De intensieve samenwerking met Zeewolde en Ermelo heb ik als zeer prettig en nuttig ervaren. Ik opperde van een hoefijzer een cirkel te maken. Die brug tussen Zeewolde en Horst, moet er toch nog eens komen….. Het gaf voldoening om te zien hoe gemeenten vanuit inhoud en die onmisbare gunfactor elkaar hebben gevonden en echt hebben samengewerkt om het voor inwoners en ondernemers beter te maken.
Tjarda, we kwamen Harderwijk binnen met 4 kleine kinderen in een brandweerwagen, en nu zit daar een rij vol prachtige mensen, een rij waar ik enorm trots op ben, maar van wie ik ook weet dat mijn burgemeesterschap veel heeft gevraagd. Het voelde soms als een glazen huis mét camerabewaking. Het heeft vooral voor jullie soms het gevoel van vrijheid beknot. We hebben, door mij, bij ons thuis nog roomser dan de paus geleefd. Dit is de juiste plek en het juiste moment om te zeggen: Dank voor jullie steun en begrip en voor jullie vermogen om te relativeren. In Hierden blijven wonen was en is voor jullie belangrijk. Dat heeft een grote rol gespeeld in mijn overweging voor de toekomst. Dank ook aan mijn vrienden, die zorgden voor ontspanning en me even weg trokken uit de rol van burgemeester die 24/7 aanstaat.
Voor mij is het na bijna 11 jaar tijd om de bakens te verzetten. Na 23 jaar in het politieke domein, zet ik mijn volgende stap daarbuiten. Een stap in een nieuwe wereld, een wereld die misschien wat politieker geworden is, maar in elk geval veel complexer. Een verdubbeling van ouderen met alzheimer de komende 10 jaar en in dezelfde periode een uitstroom van 33% van het zorgpersoneel door pensioen. Dat dwingt ons nieuwe vragen te stellen en nieuwe antwoorden daarop te ontwikkelen. Antwoorden die we alleen vinden als we samenwerken. Met gemeenten en woningcorporaties, met andere zorgpartners, de landelijke politiek en verzekeraars. Mensen verenigen, kansen en mogelijkheden verenigen. Omzien naar elkaar er voor elkaar zijn. Jacqueline, fijn dat je er bent! Ik zie vol vertrouwen uit naar onze samenwerking in de raad van bestuur van Amaris.
Hoe sluit ik deze speech af? Laat ik afsluiten door u allen te bedanken voor een onvergetelijke tijd als burgemeester van onze gemeente. Het was een groot voorrecht. Heb lief, zie elkaar, heb vertrouwen. Het ga u goed!.
Dank u wel!
Hallo raadsleden, genodigden, familie en vrienden, en natuurlijk beste Harm-Jan!
Want ik sta hier voor jou! Bij de Nieuwjaarsreceptie ging het speechen goed, dus durf ik deze toespraak wel aan. Ook al sta ik hier en zit jij daar. Ik wil graag iets tegen je zeggen. En ik val maar meteen met de deur in huis. Het afgelopen jaar als kinderburgemeester was onvergetelijk!
Bij de start van dit kindercollege zei je dat het een feestje moest worden. Dat vond ik best wel bijzonder. Want eerlijk gezegd zag ik kinderburgemeester als iets met allemaal hele serieuze zaken. Maar wat ik van jou geleerd heb, is dat niet alles serieus hoeft te zijn.
Je wilde een feestje maken van onze periode als kindercollege, met Ivy als kinderwethouder en ik als kinderburgemeester. En je hébt er ook een feestje van gemaakt.
In het begin bleek dat nog wel even spannend. Want jij en ik zijn Ajax fan en Ivy is voor Feyenoord. Lang leve de diversiteit. Maar zoals jij boven de partijen staat, zo stonden wij samen boven de voetbalclubs. En gunden wij Ivy het kampioenschap….. Nou ja, een beetje dan…..
Als ik 2 dingen moet noemen die mij altijd zullen bijblijven, dan zijn dat Verbinding en Chocoladepepernoten. Laat ik met die laatste beginnen.
Die pepernoten waar jij het hele jaar dol op bent, staan symbool voor al het leuks dat we hebben gedaan. Voor je vrolijkheid en humor. Altijd ben je in voor een geintje en een grapje. En altijd was er snoep in de auto. Samen onderweg met het kindercollege betekende óók samen snaaien. Je maakte alles leuk en gezellig. Jammer dat je niet met ons mee kon naar de Pepernotenfabriek. Maar misschien ook wel beter. Je was daar waarschijnlijk blijven wonen als Sjakie in de Chocoladefabriek.
En dan over Verbinding. Jij en ik trokken echt samen op. We waren verbonden en betrokken. Niet alles hoeft serieus te zijn, maar je nam ons altijd wél heel serieus. We hadden onderling een duidelijke afspraak gemaakt over onze ambtsketens. Als die scheef hing, dan hielpen we elkaar door dat even tegen de ander te zeggen. Want feestje of niet, we nemen ons ambt serieus.
Je bleef altijd trouw aan je motto, een heel mooi motto vind ik: Iedereen moet kunnen zijn wie hij of zij is en iedereen is belangrijk. Je zei altijd: niks moet, alles mag, geef maar aan wat jij graag wilt doen. Dat vond ik fijn en dat maakte ónze verbinding sterk. Hoe sterk onze band is, bleek wel toen je mij zelf belde om te zeggen dat je een nieuwe baan hebt. Ik zat op school, maar nam wel op. Want als jij belt is het belangrijk. Ik heb je telefoontje erg gewaardeerd.
Wat me altijd zal bijblijven is hoe goed jij bent in mensen met elkaar verbinden. Je doet dat niet omdat het moet, maar omdat je er in gelooft. Je bent daarin voor mij een groot voorbeeld! Daar heb jij geen bolletje wol voor nodig!
Tot slot nog dit. Je hebt in je werk veel met jeugd te maken gehad. Nu ga je naar de ouderenzorg. Ik hoop dat je dat ook een leuke baan gaat vinden en dat je daar ook kunt zijn wie je bent. Een fijn mensenmens.
Het was onvergetelijk, burgemeester. Ik vind het jammer dat je weggaat. Ik ga nog heel even door met kinderburgemeester zijn. En als er wat is: ik heb je nummer, dus dan bel of app ik je!
Dank je wel, Harm-Jan. Voor alles wat ik van je heb geleerd. En voor een onvergetelijke tijd…….
Ik ga je missen.
