Benoeming nieuwe burgemeester
De burgemeester heeft veel eigen taken en verantwoordelijkheden. De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. Daarnaast is de burgemeester voorzitter van de gemeenteraad. Een burgemeester wordt benoemd door de Koning en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ('de Kroon'). Dit gebeurt op basis van een aanbeveling van de gemeenteraad. Een burgemeester wordt benoemd voor een periode van 6 jaar.
In onze gemeente is een burgemeestersvacature ontstaan. De vacature was tot 27 maart opengesteld via de website van provincie Gelderland.
32 sollicitanten voor het burgemeestersambt in de gemeente Harderwijk
Voor de burgemeestersvacature in de gemeente Harderwijk (circa 49.400 inwoners) hebben zich 32 sollicitanten gemeld bij Henri Lenferink, de commissaris van de Koning in de provincie Gelderland.
Onder de sollicitanten bevinden zich: 5 (oud-)burgemeesters, 13 (oud-)wethouders, 1 (oud-)gedeputeerde en 5 (oud-)volksvertegenwoordigers (rijk, provincie, gemeente). De overige 8 kandidaten zijn afkomstig uit diverse disciplines, zoals de overheid, zorg of dienstverlening. De leeftijd van de kandidaten varieert van 31 tot 65 jaar. Er zijn 7 vrouwelijke kandidaten.
Vertrouwenscommissie
Een commissie van de gemeenteraad bereidt de benoeming voor. Dit is de vertrouwenscommissie. De vertrouwenscommissie in Harderwijk wordt ondersteund door de raadsgriffier.
Benoemingsprocedure
De hele benoemingsprocedure voor een nieuwe burgemeester duurt op dit moment ongeveer 8 tot 10 maanden. Een uitgebreide weergave van een burgemeestersbenoeming in het algemeen is te vinden op de website van het Ministerie van BZK. Hieronder volgt een opsomming van de 10 stappen in de benoemingsprocedure.
Het selectieproces start met het zoeken naar geschikte kandidaten. Dit gebeurt in 3 stappen. We lichten de stappen hieronder toe.
Stap 1: maken van een profielschets
De gemeenteraad stelt een profielschets voor de nieuwe burgemeester op. Deze profielschets is een soort kader waar de nieuwe burgemeester zo veel mogelijk aan moet voldoen. De vertrouwenscommissie bereidt dit voor. De vertrouwenscommissie wil eerst een goed beeld krijgen van alle rollen van de burgemeester. In Harderwijk voert de vertrouwenscommissie daarom gesprekken met mensen die nauw samenwerken met de burgemeester. Zo krijgen ze een goed beeld vanuit bijvoorbeeld de wethouders en de politie. Daarnaast heeft de Vertrouwenscommissie een online vragenlijst opengesteld, zodat ook inwoners hun wensen en ideeën voor een nieuwe burgemeester konden doorgeven. Leden van de gemeenteraad spraken bovendien op de weekmarkt diverse keren met marktbezoekers over dit onderwerp.
Op maandag 4 maart was er een extra raadsvergaderingen waarin de opgestelde profielschets werd besproken. Daarna besprak de gemeenteraad deze conceptprofielschets met de commissaris van de Koning. Na vaststelling van de profielschets nam de commissaris deze formeel in ontvangst voor het vervolg van de procedure: de openstelling van de vacature.
Stap 2: vacature openstelling
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stelt de vacature open. Dit doet hij op advies van de commissaris van de Koning. Sollicitanten schrijven een brief aan Zijne Majesteit de Koning en sturen die brief aan de commissaris van de Koning. De vacature staat naar verwachting open tussen dinsdag 6 en woensdag 27 maart.
Stap 3: onderzoek en selectie
De commissaris van de Koning vraagt justitiële antecedenten op van de sollicitanten. Dit betekent dat er wordt gekeken naar het verleden van de kandidaat en of er ooit incidenten zijn geweest. Kort gezegd: er wordt gekeken of iemand van onbesproken gedrag is. Na dit onderzoek selecteert de commissaris van de Koning kandidaten die volgens hem benoembaar zijn en spreekt met deze kandidaten.
De commissaris van de Koning heeft een selectie gemaakt van geschikte kandidaten. Hij draagt deze voor aan de vertrouwenscommissie. Omdat het om een sollicitatieprocedure gaat ligt vanaf de vaststelling van de profielschets geheimhouding op de procedure.
Stap 4: voordragen van kandidaten
De commissaris van de Koning bespreekt zijn keuze met de vertrouwenscommissie. Dit doet hij naar verwachting in mei. Hij stelt daarna de uiteindelijke selectie vast.
Stap 5: sollicitatiegesprekken
De vertrouwenscommissie voert in juni sollicitatiegesprekken met de geselecteerde kandidaten. Ze brengen daarna advies uit aan de gemeenteraad. In dat advies geeft de vertrouwenscommissie gemotiveerd aan welke 2 kandidaten ze aanbeveelt voor benoeming.
Stap 6: aanbeveling kandidaten
De gemeenteraad bespreekt in een besloten vergadering het advies met de vertrouwenscommissie. Ze stellen de aanbeveling vast met daarop de namen van de 2 beste kandidaten in volgorde van voorkeur. Een aanbeveling heeft alleen bij hoge uitzondering 1 kandidaat. Alleen de naam van de kandidaat die bovenaan staat maken we openbaar. De tweede naam blijft geheim. Doel is dat de raad nog voor de zomervakantie besluit over de aanbeveling.
Na openbaar maken van de aanbevolen kandidaat doet het ministerie van BZK uitgebreid onderzoek. Is het onderzoek succesvol dan wordt de kandidaat voorgedragen, en uiteindelijk benoemd.
Stap 7: uitgebreid onderzoek
De gemeenteraad stuurt de aanbeveling aan de minister van BZK. De minister van BZK laat de als eerste aanbevolen kandidaat screenen. Dat betekent dat er onderzoek wordt gedaan naar de kandidaat door de AIVD. En er vindt een fiscaal onderzoek plaats.
Stap 8: voordragen van kandidaat
De minister van BZK spreekt met de kandidaat. Daarna draagt zij de kandidaat voor bij de Koning voor benoeming.
Stap 9: benoeming burgemeester
De Koning benoemt de burgemeester bij koninklijk besluit.
Stap 10: installatie burgemeester
Tijdens een feestelijke raadsvergadering wordt de burgemeester geïnstalleerd. Hij of zij legt de eed of belofte af in handen van de commissaris van de Koning. Doel is om de nieuwe burgemeester van Harderwijk zo snel mogelijk na de zomervakantie te installeren.
Na de benoeming vinden regelmatig klankbordgesprekken plaats. De burgemeester spreekt dan met een afvaardiging van de gemeenteraad (de commissie klankbordgesprekken burgemeester) over elkaars functioneren om wederzijdse verwachtingen uit te spreken en, wanneer nodig, bij te sturen. De profielschets blijft hierbij altijd het document waaraan wordt getoetst.